Een ondernemingsplan schrijven op basis van een template

Je hebt een gat in de markt ontdekt. Inmiddels heb je er uitgebreid over nagedacht en ben je zover om er een bedrijf voor op te zetten.

Hoe ziet een ondernemingsplan eruit?

De meeste beginnende ondernemers vergeten om eerst marktonderzoek te doen en een ondernemingsplan op te stellen om te zien of hun idee überhaupt levensvatbaar is. En dan zijn er ook nog ondernemers die dat ‘zonde van hun tijd‘ vinden. Die gaan liever gewoon van start, bedenken een salespitch en hopen er het beste van.

Als je het als ondernemer wilt gaan maken, is ‘er het beste van hopen’ helaas niet de beste strategie. Wat wel werkt, is een gedegen ondernemingsplan maken en dat uitvoeren.

Drie redenen om een bedrijfsplan te maken

Als je nog geen bedrijfsplan hebt opgesteld, zijn dit de drie belangrijkste redenen om dat alsnog te doen.

1. Een bedrijfsplan zorgt voor helderheid

Als ondernemer moet je een goed beeld hebben van wat je met je merk wilt bereiken en hoe je die boodschap overbrengt. Dat beeld krijg je vanzelf als je oefent hoe je dit gaat communiceren. Hoe duidelijker je formuleert voor welk probleem of welke behoefte jouw bedrijf een oplossing heeft en waarom je doelgroep echt niet zonder je oplossing kan, hoe overtuigender je je product of dienst aan je doelgroep kunt verkopen. En ook als je een lening nodig hebt of een investeerder zoekt, heb je een goed verhaal nodig. Als je precies weet wat je wilt bereiken, is het een stuk eenvoudiger om daar een strategie voor uit te zetten.

2. Een bedrijfsplan geeft inzicht in de financiën

De meeste ideeën klinken geweldig, maar als je vervolgens naar de financiële kant kijkt, bijvoorbeeld wat het verdienmodel is en welke kosten daarmee gemoeid zijn, houdt lang niet elk idee stand. Tijdens het schrijven van je ondernemingsplan maak je ook een financieel plan. Je kunt dan meteen bekijken wat er in beste én slechtste geval met je bedrijf gebeurt, zodat je vanzelf ziet of je idee haalbaar is.

3. In een bedrijfsplan kun je kleinere doelen opnemen

In je ondernemingsplan kun je de mijlpalen zetten die je gaandeweg wilt bereiken. Op die manier kom je erachter wat er allemaal bij komt kijken om een florerend bedrijf op te zetten. Als je voor elke maand, elk kwartaal en elk jaar kleine mijlpalen met een deadline opstelt, heb je kortetermijndoelen waar je je op kunt richten. Wanneer je bedrijf groeit, verandert je ondernemingsplan meestal ook. Maar als je vasthoudt aan je mijlpalen, weet je zeker dat je bedrijf de goede kant op beweegt.

Hoe schrijf je een goed ondernemingsplan?

Een businessplan opstellen lijkt misschien ingewikkeld, vooral als het om je eerste bedrijf gaat of als je geen financiële of bedrijfskundige achtergrond hebt. Gelukkig staat er van alles online om je daarmee te helpen, zoals de Trailhead-training Make a Business Plan. Hoe je ondernemingsplan er precies uitziet, hangt deels af van de sector waarin je actief gaat zijn en het soort producten dat je wilt aanbieden. Er zijn echter wel degelijk een paar vaste onderdelen die je in elk ondernemingsplan tegenkomt. Die bieden houvast voor je eigen plan.

Hieronder staat een template om een gedegen ondernemingsplan op te stellen. Als je deze template volgt, kun je je gedachten ordenen en een helder plan schrijven om aan een eventuele partner, investeerder of leverancier te presenteren. Met een compleet lege pagina beginnen betekent veel uitzoekwerk. Het is dus sneller om de opzet hieronder aan te houden, want daarmee kun je de aantekeningen die je op dat bierviltje hebt gemaakt eenvoudig omzetten in een gedegen, financieel onderbouwd ondernemingsplan.

In negen stappen een goed businessplan schrijven

Vrijwel elk businessplan volgt hetzelfde stramien. Je kunt het zo uitgebreid maken als je wilt, maar het is wel belangrijk dat de onderstaande elementen erin staan.

1. Samenvatting

Elk ondernemingsplan begint met een samenvatting. Daarin staan onder meer een korte beschrijving van het bedrijf, het doel, de geboden producten en/of diensten en een overzicht van de plannen om er een gezond bedrijf van te maken. Als je ooit een wat uitgebreidere versie van je elevatorpitch nodig hebt, kun je deze samenvatting gebruiken.

2. Overzicht van je bedrijf

Dit is de uitgebreide versie van je schets op dat bierviltje. In dit gedeelte geef je een overzicht van je bedrijf:

• De geschiedenis van je bedrijf

• Een uitvoerige lijst met producten en diensten

• De bedrijfslocatie (als je een bezoekadres hebt)

• Het probleem of de behoefte waar je product of dienst een oplossing voor is

Noem hier ook kort je doelgroep en hoe je die wilt bereiken. Daar kom je verderop uitgebreid op terug. Dit is echt alleen als samenvatting bedoeld, zodat de lezer begrijpt wat je idee is en hoe je dat vormgeeft. Bovendien moet het doel van je bedrijf duidelijk omschreven zijn, evenals de strategie om je bedrijf in de markt te zetten en te laten groeien.

3. Overzicht van de industrie

In je ondernemingsplan moet je de sector goed beschrijven en daarbij alle relevante cijfers, huidige trends, demografische kenmerken van de consumenten en eventuele externe invloeden noemen. In dit gedeelte vermeld je hoe je bedrijf in deze specifieke sector past. Als je subsectoren gaat bedienen, noem je die hier ook.

4. Marktanalyse

Welke bedrijven azen op dezelfde klanten als jij? In het deel met de marktanalyse onderbouw je dat er voldoende vraag is om in de beoogde markt van start te gaan en uit te breiden. Zoek uit wie je concurrenten zijn, wat hun marktaandeel is en hoe je met hen kunt concurreren.

Dit is ook de plek waar je eventuele toetredingsdrempels noemt. Je kunt hier uitleggen hoe je bedrijf vaste voet aan de grond krijgt, wat jouw product of dienst zo bijzonder maakt en hoe die drempels voorkomen dat andere start-ups je marktaandeel bedreigen.

5. Verkoop- en marketingplan

Hoe ga je je strategieën uitvoeren en je doelen bereiken? Je verkoop- en marketingplan moet duidelijk omschrijven hoe je de aandacht trekt en klanten zover krijgt dat ze voor jouw bedrijf kiezen. Hier laat je zien wat je sterke punten zijn, maak je duidelijk hoe jouw merk zich gaat onderscheiden van de rest en beschrijf je hoe je klanten aan je denkt te gaan binden, zodat ze terug blijven komen. Vergeet ook niet om hier je prijsstrategie te vermelden en hoe die zich tot de rest van de markt verhoudt. Op dit punt beschrijf je ook de reclamestrategie die je voor de lancering en het eerste jaar hebt ontwikkeld.

6. Team

In dit onderdeel draait alles om de rechtsvorm van je bedrijf. Ga je als zzp’er aan de slag of wordt het bijvoorbeeld een vof, een maatschap of een bv? Als je een team om je heen hebt, noem je hier wie daarin zitten en welke functie ze vervullen. Denk aan managers, bestuursleden en mede-eigenaren. Vermeld wie hoeveel procent van het bedrijf in bezit heeft en in hoeverre elk teamlid zich met de dagelijkse gang van zaken bemoeit.

7. Organisatie

Als je dit plan uitwerkt, zie je vanzelf hoe je bedrijf werkt en wat er elke dag bij komt kijken om het draaiend te houden. In dit gedeelte kun je het antwoord op de onderstaande vragen verwerken:

• Heeft je bedrijf een bedrijfslocatie en/of bezoekadres?

• Welke verantwoordelijkheden krijgt het managementteam?

• Welke kosten moet je maken om het bedrijf te runnen?

8. Financiën

Hier komt je verdienmodel aan de orde. Hiervoor moet je onderzoek doen en een budget opstellen. Het financiële deel van je bedrijfsplan is uitermate belangrijk, want het maakt duidelijk hoe je geld gaat verdienen en hoe je bedrijf gaat groeien. Vooral als je externe financiers of investeerders voor je start-up zoekt, is dit gedeelte cruciaal. Je moet hier uitwerken hoe je bedrijf omzet genereert, winst maakt en de bank of investeerders terugbetaalt. Maak een winst- en verliesprognose per maand, per jaar en voor de periode van jaar drie tot en met vijf, en maak ook een overzicht van de verwachte kosten.

9. Bijlage

Aan het einde van je bedrijfsplan komen de bijlagen te staan, zoals bankafschriften, het cv van eventuele medewerkers, vergunningen, overeenkomsten en de eventuele kredietgeschiedenis van je bedrijf. Dit zijn dus de bestanden die je plan onderbouwen.

Wanneer moet je je businessplan aanpassen?

De beste ondernemingsplannen zijn levende documenten. Ze worden voortdurend bijgewerkt en aangepast naarmate een business groeit. Het is belangrijk veranderingen door te voeren wanneer de oorspronkelijke plannen worden bijgesteld, of veranderingen in de markt of economische schommelingen zich voordoen.

Door het businessplan als een groeiend, veranderend document te beschouwen, kun je beter inspelen op kansen en uitdagingen.

Waarom moet een businessplan worden aangepast?

Een businessplan dat nooit verandert, zal uiteindelijk achterhaald raken. Als dit gebeurt, kan het op twee manieren gevolgen hebben voor je onderneming: ofwel het plan wordt losgelaten en de onderneming gaat verder zonder een plan, ofwel het plan zal (de groei van) je business tegenhouden omdat het je teams vasthoudt in verouderde processen waarin ze inefficiënte of onmogelijke doelen najagen.

Er kunnen bepaalde gebeurtenissen zijn waardoor je je ondernemingsplan moet bij werken. Deze gebeurtenissen zijn onder andere:

Een nieuwe bron van inkomsten

Een nieuwe productlijn, klantenbestand of klantverwachting kan groeimogelijkheden bieden. Je businessplan kan een update nodig hebben om de focus op de ideale klant te behouden.

Een nieuwe concurrent

Nieuwe concurrentie verandert het speelveld, wat vraagt om een herziening van je algemene bedrijfsstrategie.

Inspelen op veranderende marktomstandigheden

Factoren zoals economische groei of stagnatie, schommelingen in het personeelsbestand en veranderingen bij je verkopers of leveranciers kunnen allemaal invloed hebben op het succes van je bedrijf. Een bedrijfsplan dat zich aanpast aan veranderingen verbetert het succes.

Voldoen aan nieuwe wettelijke of regelgevende vereisten

Wanneer een nieuwe wet of verordening de manier verandert waarop je zaken moet doen, pas dan je bedrijfsplan aan om de nieuwe vereisten weer te geven. Zo blijft iedereen in overeenstemming met de nieuwe regels.

Werkelijke resultaten komen overeen met de verwachtingen van het plan

Haalt je bedrijf de groei-, omzet- en winstdoelstellingen? Aanpassing van het ondernemingsplan kan ervoor zorgen dat je medewerkers en teams op koers blijven.

Om een bedrijf succesvol te laten groeien en veranderen, moet een businessplan worden aangepast. Een plan dat met regelmatige updates inspeelt op veranderende omstandigheden kan het hele bedrijf op het pad naar succes houden.

Aanpassingen in je ondernemingsplan die je elke 6-12 maanden moet maken

Elke verandering of iets dat je leert over je markt of je klant is technisch gezien een moment waarop het businessplan kan worden aangepast. Maar je wilt niet verzanden in het constant managen van businessplan-aanpassingen. Plan in plaats daarvan regelmatige updates gedurende het jaar.

Je kunt bijvoorbeeld een jaarlijkse update plannen waarbij je naar de grote lijnen kijkt. Deze updates kunnen het volgende omvatten:

• Herziening van je waardepropositie met nieuwe input van klanten.
• Het heroverwegen van je marktpositionering.
• Het verzamelen van informatie over zakelijke en economische trends om nieuwe problemen te ontdekken die je organisatie kan oplossen voor klanten.

Een kleinere halfjaarlijkse aanpassing kan dan een moment zijn waarop je de tactieken herziet die je gebruikt om die grote doelstellingen na te streven.

De aanpassingen in je businessplan die je maandelijks of per kwartaal moet doen

Een evaluatie per kwartaal of per maand biedt een meer gedetailleerde beschouwing van de financiële situatie van de onderneming. In dit geval ligt de nadruk op het vergelijken van de maandelijkse financiële gegevens en je prognoses.

Koppel elke update aan doelstellingen voor verdere groei

Elke wijziging die je aanbrengt in je ondernemingsplan moet in overeenstemming zijn met de bedrijfsdoelstellingen. Kijk hierbij niet alleen naar de financiën, maar ook naar je marketingplan, je financieringsbronnen en je bedrijfsvoering om te zien waar een aanpassing bedrijfsgroei kan creëren.

Stel bijvoorbeeld dat je een tweede winkel opent in een andere stad. Dit zou kunnen betekenen dat het tijd is om naar de relaties met leveranciers te kijken. Misschien is er een sterke relatie met een leverancier omdat jullie zaken in dezelfde buurt liggen. Zou die supply chain zich ook gemakkelijk uitbreiden wanneer het bedrijf zich buiten de buurt begeeft?

Dit soort gedetailleerde informatie – beschrijven hoe de relaties met leveranciers samenhangen ten opzichten van de grotere bedrijfsdoelen – zorgt voor een sterker bedrijfsplan voor de toekomst. Een goed ondernemingsplan bevat voldoende details om zowel het hoe als het wat en waarom van de activiteiten van je bedrijf uit te leggen.

En nu?

Als je de opzet van je bedrijfsplan op papier hebt staan, je research hebt gedaan en alle bestanden hebt verzameld, is de volgende stap het schrijven van je ondernemingsplan. Als je deze template volgt, zou je je goede idee zonder enig probleem in praktijk moeten kunnen brengen. Je ondernemingsplan hoeft echt niet enorm dik te zijn, zolang de bovenstaande elementen erin staan en het duidelijk maakt dat je bedrijf bestaansrecht heeft, zit je goed. En als je ondernemingsplan eenmaal klaar is, kun je aan de hand daarvan je bedrijf gaan opzetten.