Nu we richting een wereld met Web3 gaan, kan blockchain helpen om de bedrijven van de toekomst betrouwbaarder, gestroomlijnder en geloofwaardiger te maken.

Als je wilt weten hoe blockchain voor absoluut vertrouwen in een zakelijke transactie kan zorgen, stel je dan eens voor dat je een boer bent die een verzekering wil afsluiten om gewassen te beschermen tegen bepaalde weersomstandigheden.

Je polis bepaalt dat als het binnen een periode van zes maanden meer dan 25 cm regent, de verzekeringsmaatschappij je 250.000 euro uitbetaalt. Het tarief bevalt je en je huurt een advocaat in om de voorwaarden te bekijken en sluit uiteindelijk de verzekering af.

Dan gaat het regenen, veel regenen. En dit vernietigt je gewassen. Je belt je verzekeringsmaatschappij en vraagt om uitbetaling van het verzekerde bedrag, maar de verzekeringsmaatschappij is het er niet mee eens. Ze vinden dat het op de locatie van jouw boerderij niet 25cm heeft geregend. Of ze vinden dat de regen komt door klimaatverandering en daar zijn zij niet verantwoordelijk voor.

Je kunt dit geschil misschien winnen, maar daarvoor zijn twee dingen nodig: geld voor advocaten en een goed functionerend rechtssysteem dat in staat is te bemiddelen tussen jouw advocaat en die van jouw verzekeringsmaatschappij. Daarmee staat er een hoop in de weg van die 250.000 euro.

Zou het niet makkelijker zijn als er gewoon een stukje programmacode was die klimaatdata in de gaten houdt en automatisch 250.000 euro naar jouw rekening overmaakt als het aantal centimeters regenwater een bepaald niveau bereikt? Geen rechter nodig. Geen last van menselijke subjectiviteit. Gewoon programmacode, die levert wat er verwacht wordt.

De blockchain is geoptimaliseerd om precies dat te doen en op zijn beurt een ’trustless environment’ te creëren, zoals deskundigen het noemen. Dit betekent niet dat Web 3.0, ook wel Web3, de internetomgeving gebaseerd op gedecentraliseerde blockchainsystemen genoemd, een cynische, achterbakse plek is waar de enige persoon op wie je kunt rekenen jijzelf bent. Integendeel: Web 3.0 is een omgeving waarin het begrip ‘vertrouwen’ overbodig is, omdat de blockchain de verificatiefunctie vervult die gewoonlijk bij dure tussenpersonen, zoals makelaars, banken of advocaten ligt, maar dan met onaantastbare objectiviteit en onveranderlijkheid.

Wat zijn smart contracts?

De technologie achter dit alles wordt een ‘smart contract’ genoemd. Hiermee kan een transactie of overeenkomst tussen twee partijen worden uitgevoerd zonder dat er een centrale autoriteit, rechtssysteem of extern handhavingsmechanisme nodig is.

Er bestaan enkele rudimentaire voorlopers van deze smart contracts in de analoge wereld. Een voorbeeld hiervan is een automaat die op basis van programmacode maar één doel heeft: snacks verstrekken. We zien de programmacode in het apparaat niet, maar de code is er wel en wacht op iemand zoals jij, die er geld in stopt. Zodra je dat doet, start de programmacode, controleert de code of het geld geldig is en wordt er een snack vrijgegeven als dat zo is. De programmacode heeft de hele transactie tussen koper en verkoper uitgevoerd.

Maar een snackautomaat en een smart contract zijn niet hetzelfde. Het grote verschil zit ‘m in de kwestie van eigendom. Hoewel de automaat programmacode nodig heeft om je een snack te geven, is die code eigendom van en wordt die uitgevoerd door de leverancier van de automaat. Als je op een dag een euro in de automaat doet en je snack komt er niet uit, heb je alleen nog maar de data van het automatenbedrijf – of misschien een vriendelijke medewerker van dat bedrijf – om het geschil op te lossen.

Wat het smart contract doet – en hierin ligt zijn revolutionaire potentieel – is dit grijze gebied wegnemen. In tegenstelling tot de snackautomaatcode, of programmacode van je verzekeringsmaatschappij, wordt een smart contract niet uitgevoerd door een centrale autoriteit. In plaats daarvan bestaat het contract omdat een enorm netwerk van verspreide computers is overeengekomen samen te werken en de stukjes programmacode uit te voeren waaruit de transactie bestaat.

De programmacode in een smart contract kan nooit gewijzigd of verwijderd worden, zelfs niet door de oorspronkelijke maker. Dat komt omdat elke transactie, ofwel datablok, op de blockchain is voorzien van een eigen ‘hash’. Dit is een unieke serie tekens die fungeren als een soort vingerafdruk van data. Als er ook maar één byte van het datablok wordt gewijzigd, wordt er een compleet nieuwe hash gegenereerd. Naast een eigen unieke hash bevat elk datablok de unieke hash van de vorige transactie, en samen vormen ze een blockchain.

Smart contracts zorgen dat transacties soepel verlopen

Dit is wat we bedoelen met onveranderlijkheid. Als we teruggaan en zelfs maar één teken op een transactie proberen te veranderen, zou elke andere transactie op de blockchain niet correct worden berekend. Dit zou onmiddellijk worden opgemerkt door de knooppunten en de overtreder zou worden aangepakt. De data kunnen dus nooit worden gewijzigd. Zodra data zijn geverifieerd en toegevoegd aan de blockchain, zijn ze daar voor altijd.

Deze eigenschappen van het smart contracts bieden de koper een ongelooflijk niveau van transparantie en vertrouwen. Dit heeft het potentieel om alle systemen waar tussenpersonen bestaan te ontwrichten.

Gaat dat ook gebeuren? Dat weten we nog niet. De blockchain zelf staat nog in de kinderschoenen en veel chains kampen nog met grote problemen zoals duurzaamheid. En natuurlijk zullen de tussenpersonen terugvechten. Maar democratisering wint eigenlijk altijd wel en als we slim zouden zijn, zouden we het potentieel van de blockchain niet afschrijven. Laten we in plaats daarvan onze ogen openhouden en zoeken naar mogelijkheden om klanten te ondersteunen bij het betreden van deze nieuwe ’trustless’ toekomst.