De belangrijkste technologietrend van dit moment is ‘kleine kunstmatige intelligentie’, die het leven van consumenten en werknemers veraangenaamt. Bijvoorbeeld de melding op je telefoon of smartwatch dat je nu moet afreizen om je afspraak te halen, één-clickservices bij aankopen of het feit dat je direct herkend wordt aan de hotelbalie. Dat zegt de Amerikaanse futurist Peter Schwartz. Sinds oktober 2011 is hij verantwoordelijk voor de strategische planning binnen Salesforce. BAAS Magazine interviewde hem:

Waarom heeft Salesforce een huisfilosoof nodig om te helpen bij de groei?

“Ik hou me bezig met het inschatten van de grote trends en nadenken over onze focus. De laatste jaren heb ik vooral gewerkt aan onze strategie ten aanzien van kunstmatige intelligentie. Ik zorg daarbij voor een plan voor eventuele overnames, aan te nemen mensen enzovoorts. Momenteel ontwikkelen we een activiteit als ‘design consulting’ en ‘design thinking’ voor onze klanten. Ik dénk dus niet alleen, maar dóe ook dingen. Naast mijn interne activiteiten help ik de klant de toekomst van IT te schetsen. Dat is nodig, omdat we als leverancier fundamenteel zijn voor hun business. We delen daarbij tevens onze roadmap, zodat klanten precies weten wat we binnen nu en achttien maanden zullen doen.”

Is dat wat bedrijven of CEO’s van u vragen? Of wordt het specifieker?

“Ik trek richting onze klanten regelmatig samen op met Marc Benioff. Heel vaak gaat het dan om een ontmoeting tussen CEO’s. Daarbij horen we vaak dezelfde dingen. Bedrijven willen bijvoorbeeld niet ‘geüberd’ worden, waarbij hun bestaande businessmodel wordt opgeblazen door een nieuwkomer. Mijn werk is het ontwikkelen en delen van een coherente toekomstvisie, voor onszelf en onze klanten. Dat is enorm uitdagend, want het tempo van innovatie ligt hoog.”

Wat is de interessantste manier waarop technologie, economie en samenleving elkaar beïnvloeden?

“Je raakt een belangrijk punt: technologie raakt meer dan ooit de samenleving, de economie en hoe we leven. Neem de impact van de smartphone: een hub van persoonlijke diensten die je overal mee verbindt: informatie, context, mensen. Een fenomeen dat hiermee verband houdt is wat ik ‘little artificial intelligence’ of ‘little AI’ noem: slimmigheidjes die de frictie of irritatie uit het proces halen. Neem de ‘1-click ordering’ bij Amazon: op de achtergrond vinden in een fractie van een seconde allerlei processen plaats: identiteitscontrole, bestelling, verzending en een nieuwe aanbeveling. Ik hoef als klant niets te doen. Niet geniaal, maar wel heel handig.”

Wat is bron is van deze ontwikkelingen? Bedrijven, consumenten of de wetenschap?

“Kijkend naar de toekomst van de technologie zie ik drie T’s: tools, talent, treasure. Ontwikkelingen gaan altijd gepaard met nieuw gereedschap: software, hardware, apparaten. Ten aanzien van talent gaat het om waarin mensen hun tijd en energie in willen stoppen. En tenslotte zijn de kapitaalstromen belangrijk: waarin wordt het geld geïnvesteerd? Met de drie T’s heb je een redelijk beeld van de toekomstige ontwikkelingen. Het gaat dus niet alléén om wat consumenten willen of waar de wetenschap zich mee bezighoudt. De weg van wetenschap naar toegepaste technologie is sowieso lang. Denk aan de quantumtheorie, waarvoor de basis in 1915 werd gelegd, terwijl de eerste transistor in 1947 werd ontwikkeld. De eerste microchip kwam nog eens dertig jaar later.”

Maakt u onderscheid tussen ‘goede’ en ‘slechte’ technologische ontwikkelingen?

“Geen enkele technologie is in zichzelf goed of slecht, het gaat erom wat je ermee doet. Ethiek zal daarom altijd een thema blijven. Het gaat immers om de waarden, zorgen, angsten van mensen. Die waren belangrijk, zijn belangrijk en zullen altijd belangrijk blijven. De maatschappij zal dan ook voortdurend ethische keuzes moeten maken; er zullen altijd afwegingen zijn waarbij de voordelen moeten worden afgewogen tegen de nadelen. Aan de andere kant geeft technologie mensen steeds meer controle over hun eigen leven. Het bevordert bovendien gelijkheid. Dankzij Wikipedia is bijna alle kennis overal en altijd toegankelijk. De grootste bedreiging zit ‘m erin dat regeringen de toegang tot informatie, educatie, markten enzovoorts gaan blokkeren. We zijn dan veelal geneigd naar landen als China en Rusland te kijken, maar zelfs de EU doet het. Protectionisme en gefragmenteerde informatiestromen werkt altijd in een ieders nadeel. Mensen zullen elkaar minder goed zullen begrijpen en zich minder onderling verbinden. Nee, hoe meer we onderling verbonden zijn, hoe beter en vrediger de wereld. Het gaat dus veel verder dan economische belangen, het is een kwestie van oorlog of vrede.”

Staan grote bedrijven als Salesforce, Facebook en Google aan de goede kant?

“Ja, want ze dragen evenals wetenschappers en internetactivisten bij aan openheid en transparantie. Sterker: ze leven bij de gratie van het individu. Internet heeft geen eigenaar die de boel onder controle heeft. Dat is een groot verschil met de oude situatie waarin een tv-kanaal of krant het eigendom was van één persoon of bedrijf. Vergis je ook niet: het bedrijfsleven werkt nauw samen met de academische wereld en activisten bij het adresseren van dergelijke issues, juist omdat een groot deel van de vernieuwing en vooruitgang op basis van bredere samenwerkingsverbanden tot stand komt.”

Wat moet de CIO, CDO of CMO hiermee?

“Om te beginnen onderzoeken in hoeverre een klein beetje intelligentie de veelal stroeve en moeilijke interne en externe processen kan versoepelen. Denk aan goedkeuringsprocessen, betalingen, het invullen van telkens dezelfde formulieren, noem maar op. Het moet allemaal net zo simpel zijn als ‘1-click’ op Amazon. CxO’s zijn zich overigens nog niet voldoende bewust van de urgentie en de toegevoegde waarde ervan voor de klant en consument. Dat moet snel veranderen, anders zullen ze ongeacht de sector geüberd worden. Vanwege het toenemende strategische belang is technologie overigens vooral een kwestie voor de CEO. Deze zal vooral oog moeten hebben voor hetgeen hun klanten doen met technologie, want de meeste innovatie komt van buitenaf. De consumerization en democratisering van IT zijn en blijven de belangrijkste bronnen van vernieuwing.”

Waar zouden hedendaagse leiders zich niet meer mee bezig moeten houden?

“Met de oude wereld, de oude legacy-systemen. Hoe meer energie men hierin stopt, hoe mee het ze zal hinderen in hun ontwikkeling. Het heeft geen zin om oude waarden en businessmodellen te beschermen. Denk aan Sony, dat alles in zich had om een soort Apple te worden: computers, games, gadgets, visie, design, alles. Maar in plaats van het nieuwe te omarmen verspilden ze hun energie met het beschermen van hun cd- en dvd-verkoop. Een doodlopend spoor.

Meer weten over razendsnelle innovatie? Download nu het e-book ‘de App-revolutie: 8 stappen om snel mobiele apps in de cloud te ontwikkelen.’